featured

Bitcoin’in arkasında hiçbir değer yok mu?

Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Bitcoin hakkındaki yanlış fikirlerin çoğu arkasında somut bir ekonomik değer olmadığı düşüncesine dayanıyor. “Amerikan Doları ($) devlete dayanıyor altının zaten kendisi değer Bitcoin hiçbir şeye dayanmıyor. Fiyatı sadece spekülasyonla artıyor. O nedenle fiyatının artması da düşmesi de anlamsız” yorumları birbirini kovalıyor.

Oysa ekonomik değer somut bir mal olabileceği gibi soyut bir hizmet de olabilir. Örneğin bilgisayarınızın işletim sistemi. Mesela Windows ya da MacOS. Elle tutamazsınız. Ama piyasada ciddi bir fiyata satılır. Çünkü bilgisayarınız ile sizin aranızda iletişim sağlayarak önemli bir hizmet sağlar. 

Bitcoin de aslında bir yazılımdır. Ancak Merkez Bankası olarak çalışmak üzere yazılmış bir yazılım. Bu yazılım her Merkez Bankası gibi kendi parasını üretir. Bu paranın adı da ‘Bitcoin’dir.

Ama Bitcoin yazılımı ne iş görüyor ki?

En önemli işlerden birini… Bitcoin küresel sağlam para olma işlevini görüyor. Bugün mevcut dolar sisteminin yapamadığını yapıyor.

Mevcut adeta sıfır maliyetle ve herhangi bir üst sınır olmadan üretilen $’a dayalı sistemde para sürekli değer kaybeder. Çünkü $ ve ona bağlı tüm dünya paraları sınırsızdır ve gerçek mal ve hizmet üretiminden daha hızlı artarlar. Her ülkede az çok enflasyon vardır.

Bugün dünyada gerçek mal ve hizmet üretimi 84.8 trilyon $ parasal varlık ise türevler dahil 1.2 katrilyon $’dan fazladır. Yani parasal varlıklar gerçek değerlerin 14 katından fazladır. Bu nedenle dolar ve ona bağlı tüm diğer mevcut ‘ulusal’ paralarda enflasyon (paranın değer yitirmesi) vardır.

Bu dolarının sahipleri için harika bir şeydir. Çünkü istedikleri kadar $ basıp dünyanın her yerinden gerçek mal hizmet hatta yetenekli insan satın alırlar. Ürettikleri paranın değeri düştükçe de bu paradan kazanıp $ biriktirip kendini savunmaya çalışanların elinde bir şey kalmaz.

Örneğin Çin 2008’e kadar yaklaşık 40 yıl çalışıp özellikle ABD’ye mal satıp 2 trilyon dolar rezerv biriktirmişti. Ama 2008 Krizi sonrası ABD 12 yılda havadan bastı bu parayı! Sonra Çin 2 trilyon dolar daha biriktirdi. Şak! ABD bir 2 trilyon $ daha bastı. Merak etmeyin bu bastım paraların yarısını yakacağım demişti. Aaa bir baktık Ekim 2019’da tekrar her ay 60 milyar dolar basmaya başladı!

Dünyanın büyük merkez bankaları  2008 Krizi’nden sonra iyileşme göstergesi olarak kendilerine enflasyon hedefi koymuştur. En az yüzde 2 enflasyona ulaşacağız diyorlar. Aslında böyle saçma şey olur mu? Çıkardığınız paranın değerini eritmeyi kendinize hedef olarak koyuyorsunuz. Oluyor işte…

Bitcoin bu kadar kötü işleyen dünya para sistemine çok iyi bir alternatif hizmettir. Adeta otomatik çalışan (kimseye rüşvet vs ile iltimas vb sağlamayacak olan) herkese açık küresel bir merkez bankası hizmeti vermektedir. 

11 Yıldır bir kez bile çökmemiş ve hacklenememiştir. (Kripto para borsaları vb kuruluşlar Bitcoin değildir.) Oysa arkalarında milyarlarca $ sermaye ve on binlerce ücretli çalışan bulunan Facebook Instagram ve Twitter gibi sosyal medya siteleri bile sık sık çökmektedir. Üstelik yazılım olan Bitcoin bedavadır ve açık kaynak kodludur. Yani istediğiniz gibi kopyalayıp bir benzerini de kendiniz geliştirebilirsiniz.

Bitcoindeki artışlar…

Bitcoin’in arkasında merkez bankası yok demek doğru değildir çünkü adeta kendisi bir küresel merkez bankasıdır. O nedenle çok ciddi bir hizmet görmektedir. Gördüğü hizmet çok büyük olduğu için fiyatı da hızla artmaktadır. Bitcoin değeri son dokuz yılda 146.000 kat son sekiz yılda 4400 kat son altı yılda 176 kat ve son 2 yılda 88 kat artmıştır. Üstelik bu artışlar Bitcoin çalışmaya başladığından bu yana dört defa %80’den fazla değer yitirmesine karşın gerçekleşmiştir. 

Dünyanın özellikle 1971’de ABD altın ve $’ın bağını kopardığından bu yana istikrarlı bir küresel para üretimi hizmetine ciddi biçimde ihtiyacı vardır. Bitcoin yazılım gereği sınırlı yapısı ile bu hizmeti sağlamaktadır. Dünyada sadece 21 milyon Bitcoin olacak başka yok.

Bir lalenin fiyatının çok fazla artmasının ardında gerçek bir neden olmadığı için 1600’lü yıllarda Lale Balonu oluşmuştur. Ama sırf Bitcoin fiyatı Lale’den bile hızlı arttı diye Bitcoini Lale Balonu ile karşılaştırmak yanlıştır. Çünkü Bitcoin FED’e alternatif oluşturmaktadır.

FED özellikle son 40 yıldır dünya ekonomisini sınırsız $ ile boğuyor. 2008 Krizinden sonra merkez bankaları 20 trilyon dolardan fazla kağıt para bastı. Bunlar dünya tarihinde görülmemiş olaylar! 2009’da çıkan Bitcoin’in de tarihte görülmemiş fiyat hareketi yapması anlamsız değil.

Elbette bugün Bitcoin alanlar fiyatı hızla arttığı için ilgi gösteriyor. Ancak normalde dünya finans sistemini hiç düşünmeyen vatandaş ufak tefek Bitcoin aldıktan sonra ‘Bu türev piyasası da neymiş?’ demeye başladı. ABD parayı nasıl üretiyor? Neden sınırsız para basma hakkı var? Gibi sorular sorulmaya başladı. Ki doların sahipleri paranın nasıl üretildiği FED’in ne olduğu kime ait olduğu vs konuların üniversitelerde bile işlemmesini bugünlere kadar bir şekilde engellemeyi başarmıştı. İşte bu da Bitcoin’in bir başka önemli işlevi: Ekonomik aktörleri derin uykudan uyandırmak ve mevcut $ sistemini sorgulamalarını sağlamak…

Bitcoin’in arkasında hiçbir değer yok mu?