Yorulduk. Salgının kendisi ayrı haberi takibi ayrı yoruyor bizi. Evdeyiz evde olmalıyız.
Gündemin üstüme üstüme geldiği zamanlarda edebiyat ayrı bir sığınma kapısı oluyor bana. En çok da polisiye. Hazır salgınla ilgi komplo teorileri dehavada uçuşuyorken…
Gidişatı anlamak sağlıklı bir şekilde karar verebilmek için okumaktakip etmek gerek. Bu okumalar ne hakkında olursa olsun toplum ve birey psikolojisi sosyoloji okumak şart çünkü her şeyin merkezinde insan var.
Okumak boş zamanlarda yapılan bir şey değil. Ama ne okursanız okuyun Sherlock Holmes okumak bana göre çok daha eğlenceli. Bir karar verme sürecinde ince detayları görüp ortaya bir resim koymak ve bu resmin insanı ve çevresini nasıl etkileyeceğini öngörmek görünmeyeni görme çabası içinde farklı akıl yürütmelerle kalabalığın içinden sıyrılmak gibi bir derdiniz varsa Sherlock Holmes’ün katili bulma yöntemi herkese ilham verebilir.
İnsanı çözmede Dostoyevski veya Tolstoy da önerilir
Artık nasıl analitik düşünülür?
Karşımıza çıkan bir olay nasıl incelenir? Fırsatı nasıl görür tehlikeden kendinizi nasıl korursunuz? Felaket anında nasıl hayatta kalırsınız? Bir aldatmacayı nasıl hissedersiniz? gibi sorulara cevap arayalım.
Nasıl analitik düşünülür? (Sherlock Holmes bir cinayeti nasıl çözüyor?)
Size görüneni ya da gösterileni değil görünmeyeni düşünün ve şu soruyu sorun:
Neden?
Katilin uşak olduğu ortadaysa uşak neden evin hanımını öldürsün? Neden sorusunun cevabını düşünürken ön yargıların aklınızı gölgelemesine izin vermeyin. Her türlü olasılığa açık olun. Katil gerçekten uşak olabilir bunu tarafsız bakışla gözden geçirin. Elde ettiğiniz bulgularla ikna olun zaten ikna olduğunuz için önünüze gelen veriyi eğip bükmeyin.
Neden uşak evin hanımını öldürsün sorusuna tek cevap buluyorsanız muhtemelen yanılıyorsunuz. Bu noktada yapılacak şey ihtimalleri sıralarken en düşük olasılığı elemek. Uşak evin hanımını öldürdü çünkü ona karşılıksız aşk besliyordu. Eleyin
Tahmin dürtünüzü bastırın
Tahmin dogmatizmden gelir bir şey yanlıştır ama o şeyin doğru olduğuna dair kesin inanca sahip olunabilir. Bu durumda başkasının yanlış dediği sizin açınızdan doğru olabilir. Tahmin etmeyin öngörmeyin anlamaya çalışın. Meselenin doğruluğu veya yanlışlığı tartışılırken esas kaçırılabilir.
Katilin uşak olup olmaması fikri gözlemciye bir şey kazandırmaz…